طی سال های اخیر قانونی به نام قانون مبارزه با پولشویی در ایران به تصویب رسید.هدف از تصویب این قانون،تشخیص عدم صحت و اصالت معاملات تجاری از طریق تملک،تحصیل،نهداری یا استفاده از عواید حاصل از فعالیت های غیر قانونی می باشد. تراکنش های مشکوک بانکی یکی از مصادیق پولشویی محسوب می‌شوند.در این مقاله قصد داریم شما عزیزان را با تراکنش های مشکوک بانکی و مراحل رسیدگی به آن بیشتر آشنا کنیم.در ادامه همراه ما باشید.
منظور از تراکنش های مشکوک بانکی چیست؟
به زبان ساده،در صورتی که پولی در حساب یک شخصی(حقیقی یا حقوقی) باشد،اما اطلاعات آن در دسترس نباشد،این پول یک تراکنش مشکوک لحاظ می شود.به عبارت دیگر اگر اداره مالیات اطلاعاتی در رابطه با این پول و این که این وجه از کجا آمده است نداشته باشد،مبلغ مورد نظر تراکنشی مشکوک تلقی می شود.
در رابطه با این تراکنش ها ۲ حالت کلی پیش خواهد آمد:
در رابطه با حساب بانکی نیز همین فرایند اتفاق می افتد. بدین صورت که حساب های بانکی هر فرد به طور دائم توسط بانک ها بررسی و رصد می شود. هر فرد با توجه به موقعیت اجتماعی و فعالیت های اقتصادی که خود، تراکنش های بانکی تعریف شده و مشخصی نیز دارد. در رابطه با حساب های بانکی، بانک در دو حالت به صاحب حساب مشکوک می شود. این دو حالت عبارتند از:
1.در صورتی که به طور ناگهانی مبالغی بسیار بیشتر از تراکنش های تعریف شده،به حساب یک فرد وارد شود.همچنین در صورتی که این وضعیت (ورود مبالغ مشکوک) ادامه دار باشد.در این صورت بانک به این فرد مشکوک می‌شود.
2.در صورتی که یک حساب بانکی که متعلق به شخصی غیرتجاری (حسابی که برای فعالیت‌های اقتصادی معرفی نشده است) می باشد؛در مدت زمان کوتاه تعداد بسیار زیادی تراکنش (با هر مبلغ) داشته باشد؛به عنوان مثال یک وب سایت یا صفحه اینستاگرام،در صورتی که صاحبان آن پرونده مالیاتی تشکیل نداده باشند،اما حساب بانکی آن ها فعالیت زیادی داشته و دائما در حال انجام تراکنش با هر مبلغی باشد.در این صورت بانک به صاحب آن حساب مشکوک خواهد شد.
چگونه می‌توان از انجام تراکنش های مشکوک بانکی جلوگیری کرد؟
در خصوص تراکنش های مشکوک بانکی دو نکته اساسی بیان می‌شود.توجه به این دو نکته و رعایت هریک موجب عدم گرفتاری به این مشکل مالیاتی می‌شود.
- استفاده کمتر از حساب جاری شرکا
- عدم ثبت هیچ یک از خرید و فروش ها در حساب شرکا
به طور کلی می توان گفت که اصولاً باز کردن حساب شرکا در شرکت‌های سهامی کار اشتباهی است.زیرا همانطور که از نام آن پیداست در اینجا سهامدار وجود دارد و نه شریک!بنابراین انجام این کار به نوبه خود باعث ایجاد دردسر خواهد شد.
حداقل مبلغ تراکنش مشکوک چقدر است؟
توجه داشته باشید که این مبلغ در موارد مختلف،متفاوت می باشد.به طور کلی در صورتی که یک شخص نتواند یک منبع کسب موجه را به تنهایی و یا با کمک شرکت های حسابداری برای این مبلغ اثبات کند،در این صورت این مبلغ یک تراکنش بانکی مشکوک برای اداره مالیات محسوب می شود.حتی اگر این مبلغ 1 ریال باشد.
مراحل رسیدگی و محاسبه مالیات تراکنش های مشکوک بانکی
مرحله اول: شناسایی
همان‌گونه که ذکر شد، اشخاص دارای تراکنش مشکوک به دو صورت شناسایی می‌شوند:
- گزارش واحد پولشویی بانک
- استعلام کد ملی در سازمان امور مالیاتی (حتی در موارد غیرمرتبط)
سپس اطلاعات تراکنش های آنها به دفتر بازرسی و مبارزه با فرار مالیاتی و پولشویی اداره مالیاتی ارسال می‌شود.
مرحله دوم: تفکیک مبالغ بر اساس مستندات
پس از شناسایی موارد مشکوک،کمیته بازرسی با استعلام کد ملی صاحب حساب،به تمای حساب‌های بانکی او دسترسی پیدا می کند.سپس سیستم، اطلاعات حساب‌های بانکی آن شخص را بر اساس مستندات ثبت شده در سامانه‌های سازمان تفکیک می‌کند.
مرحله سوم: دعوت از مودی جهت ارائه مستندات
پس از بررسی دقیق حساب‌های بانکی و در صورت وجود وجوه بدون مستندات، سازمان امور مالیاتی مودی را برای ارائه توضیحات به سازمان دعوت می‌کند؛ تا با ارائه اسناد و مدارک کامل و کافی غیردرآمدی بودن وجوه موجود در حساب خود را ثابت نماید.
مرحله چهارم: بررسی اظهارات مودی مالیات تراکنش های مشکوک بانکی
حال زمان بررسی صحت توضیحات مودی می باشد.در اینجا دو حالت پیش می‌آید:
1.زمانی که اسناد و مدارکی خلاف دفاعیات مودی وجود ندارد.در این صورت اظهارات مودی پذیرفته می‌شود و وجوه مذکور مبالغ غیردرآمدی تشخیص داده می‌شوند.
۲- به دلایل مختلف نظیر:
- عدم حضور مودی
- عدم ارائه مستندات کامل و کافی در خصوص تراکنش های بانکی مشکوک
- کشف اسناد و مدارکی خلاف اظهارات مودی
مدارک برای غیردرآمدی بودن وجوه ورودی به حساب فرد وجود ندارد.در این صورت کلیه وجوه درآمد تشخیص داده می‌شود.
مرحله پنجم: محاسبه مالیات تراکنش های بانکی مشکوک
محاسبه و مطالبه مالیات برای تراکنش های مشکوک که درآمد تشخیص داده شده‌اند،بر اساس نرخ مالیات علی‌الراس متناسب با فعالیت اقتصادی فرد و همچنین سال مورد نظر عبارتند از:
- محاسبه و مطالبه جرائم عدم ارائه اظهارنامه عملکرد و دیرکرد در پرداخت مالیات به صورت روزشمار
- محاسبه و مطالبه جرائم متعلق به کتمان درآمد برای وجوه مذکور
- محاسبه و مطالبه جرائم موضوع ماده ۱۶۹ ق.م.م
نکته:ملاک رسیدگی به تراکنش های بانکی مشکوک،کلیه مبالغ ورودی به حساب بانکی یک فرد، پس از کسر مبالغ دارای مستندات می باشد.
جمع بندی
تراکنش های مشکوک بانکی یکی از مواردی است که در سال های اخیر برای مبارزه با پولشویی بسیار موردبررسی قرار گرفته است.به طور کلی تراکنش مشکوک عبارت است از وجود مبلغی با منبع نا مشخص در حساب یک فرد.در این صورت اداره مالیات موظف به رسیدگی،محاسبه و مطالبه مالیات از صاحبان حساب می باشد.در این مقاله به معرفی و بررسی تراکنش های مشکوک و نحوه رسیدگی به آن ها پرداختیم.امیدواریم این مقاله برای شما مفید واقع شده باشد.
