ما در مجله دریاباری قصد داریم تا با توجه به اصل 49 قانون اساسی در مورد زمین های ستاد اجرایی فرمان امام و چگونگی رسیدگی به وضعیت این زمین های رها شده بپردازیم.
امروزه زمین ها و املاک مختلفی وجود دارد که هیچ گونه صاحب مشخصی ندارد. معرفی این ملک و زمین به ستاد اجرایی میتواند سرنوشت زمین و املاک های رها شده را معلوم نموده و از دست اندازی آن توسط افراد سودجو جلوگیری کند. آشنایی با قوانین مربوط به این پرونده ها به درک بهتر احکام صادره کمک میکند. در ادامه قصد داریم به بررسی این موضوع بپردازیم.
به عبارتی دولت فاقد اختیارات لازم برای دخالت در امور مربوط به این ستاد میباشد. تاریخ تشکیل و تاسیس این ستاد به سال ۱۳۶۸ برمیگردد. فرمان تشکیل این ستاد توسط امام خمینی صادر شد. امروزه این ستاد یک وظیفه مهم بر عهده دارد. این وظیفه مدیریت تمام اموال و املاکی است که مطابق با قانون اصل ۴۹ قانون اساسی تحت اختیار رهبر قرار دارد. به طور کلی حیطه فعالیت های این سازمان به دو بخش امور خیریه و اقتصادی تقسیم بندی میشود.
آشنایی با اصل ۴۹ قانون اساسی
مبنای اصلی معرفی زمین های خالی مربوط به قانون اصل ۴۹ قانون اساسی است. بر اساس این قانون، دولت وظیفه دارد تمام ثروت هایی که از طریق ربا، غصب، رشوه، دزدی، قمار، انواع سوء استفاده ها، معاملات غیر قانونی، تاسیس مکان های فساد و فحشا و… بدست آمده را به تصرف خود در آورد. سپس این املاک را به صاحبان اصلی اموال برگشت دهد.
در برخی موارد به رغم معرفی زمین های خالی و سایر املاک و اموال صاحبین اصلی آنها معلوم نیستند. در چنین مواردی اموال به بیت المال داده میشود. به طور کلی اجرای این حکم و احکام مشابه از طریق رسیدگی مراجع قضایی مربوطه انجام تحقیقات بسیار و با رعایت کامل نکات شرعی از سوی نهادهای مسئول انجام میشود.
رسیدگی ستاد اجرایی به وضعیت املاک و زمین های رها شده
به طور کلی ستاد اجرایی امام در خصوص تمام اموالی که مطابق باقانون اصل 49 اساسی، حق دخالت و تصرف دارد. این ستاد مدیریت این اموال را بر عهده میگیرد. بنابراین یکی از مراکز اقتصادی قدرتمند در داخل کشور به شمار میرود.
امروزه رسیدگی ستاد اجرایی به وضعیت املاک و زمین های رها شده به این شکل است که دارایی های این ستاد بسیار متنوع میباشد و تعداد کثیری از شرکت های حوزه املاک، صنعت، نفت و گاز و… را در بر میگیرد. مطابق با قوانین موجود تمام درآمد های این ستاد در امور مربوط به بنیاد شهید، جانبازان، مسکن، بهزیستی و موارد مشابه مصرف میشود.
شناسایی و معرفی زمین های خالی به ستاد اجرایی
شناسایی و معرفی زمین های خالی به ستاد اجرایی به این صورت است که تمام املاک و مستغلاتی که خالی از سکنه هستند و هیچ مالک مشخصی ندارند مورد نظر ستاد اجرایی هستند. از آنجا که ممکن است این املاک مورد سو استفاده های غیر قانونی قرار گیرند لذا با معرفی آنها روند شناسایی و تصاحب آنها برابر قانون انجام میگیرد.
روند تملک زمین و املاک بلاصاحب
روند تملک زمین و املاک بلاصاحب به این شکل است که قبل از هر چیز برای شناسایی مالک از روش های مختلفی مانند نصب بنر یا سایر روش های اطلاع رسانی عمومی استفاده میشود.
پس از چندین مرتبه اطلاع رسانی عمومی و ارائه اخطار در صورتی که برای زمین و سایر املاک هیچ مالک یا ورثه ای پیدا نشد مراتب به واحد های قضایی منطقه اطلاع رسانی میشود. در نهایت با حکم دادگاه زمین و ملک مورد نظر به ستاد اجرایی فرمان امام معرفی خواهد شد. پس از این مرحله تعیین تکلیف برای زمین توسط ستاد اجرایی انجام میشود.
پرونده های مختلف امروزه وجود دارد که مربوط به زمین و سایر املاکی است که صاحبان آنها افرادی هستند که از کشور خارج ساکن هستند. با توجه به قوانین حاکم، ستاد اجرایی فرمان امام همچنین حق تصمیم گیری در مورد این املاک را دارد.
گاهی پس از معرفی زمین خالی در بررسی ها مشخص میشود مالک آنها افرادی هستند که پیش از خاتمه جنگ از ایران خارج شده اند. در برخی موارد وکیل قانونی یا ورثه ای برای پیگیری پرونده معرفی نمیشود. لذا این اموال به تملک ستاد اجرایی در میاید. در ادامه پس از آنکه مطالبات دولتی از این اموال کسر شد، باقیمانده در یک حساب نگهداری میگردد تا زمانی که یک وکیل یا ورثه قانونی برای پیگیری مراجعه کند.
